Δεκαπέντε χρόνια μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο έκρινε πως Ελληνοκύπριος που καταδικάστηκε σε δεκατέσσερα χρόνια φυλάκιση για υπόθεση φόνου, δεν έτυχε δίκαιης δίκης, μέχρι σήμερα δεν έλαβε ακόμα οποιαδήποτε αποζημίωση, παρά την απόφαση Δικαστηρίου που επιδίκασε την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ την ίδια ώρα παραμένει «μαυρισμένο» το ποινικό μητρώο του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εργαστεί στον τομέα του.
Ο λόγος για τον Ανδρέα Κυριάκου Πάνοβιτς, ο οποίος το 2001, σε ηλικία δεκαεπτά ετών, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δεκατεσσάρων ετών, μαζί με ακόμη ένα ανήλικο, χωρίς ωστόσο να παραδέχεται ενοχή, επιμένοντας στην αθωότητα του. Στη συνέχεια ο Πάνοβιτς προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο, εφεσιβάλλοντας την πρωτόδικη απόφαση, με το Ανώτατο, ωστόσο να επικυρώνει το 2003 την ποινή φυλάκισης που τους επιβλήθηκε.
Τον δικαίωσε το ΕΔΑΔ
Αφού εξάντλησε όλα τα ένδικα μέσα της Κύπρου, στη συνέχεια ο Πάνοβιτς, το 2004, προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο τέσσερα χρόνια μετά, απεφάνθη πως ο καταδικασθείς δεν έτυχε δίκαιης δίκης και ανέτρεψε την καταδικαστική απόφαση, δικαιώνοντας τον.
Η απόφαση του ΕΔΑΔ, η οποία ήταν η πρώτη υπόθεση για φόνο στην Κύπρο, την οποία επιλαμβανόταν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, άνοιξε το δρόμο για αποζημιώσεις στον Πάνοβιτς, οι οποίες ωστόσο, τόσα χρόνια μετά, ακόμη παραμένουν στον περίμενε.
Μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ, δεν ζητήθηκε επανεκδίκαση της υπόθεσης, ενώ ακολούθησε μια νέα νομική μάχη στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, όπου ο Πάνοβιτς ζητούσε αποζημιώσεις για σωματικές και ψυχολογικές βλάβες, συνεπεία της παράνομης μεταχείρισης, φυλάκισης και παραβίασης ανθρωπίνων ουσιωδών δικαιωμάτων του.
Νέα δικαίωση και αποζημιώσεις
Το 2009, ο Πάνοβιτς προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, ζητώντας αποζημιώσεις, υποδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, πως η φυλάκιση του, αποτελεί τραυματική εμπειρία και για την οικογένεια του, αφού του προκάλεσε πολλαπλά ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία επηρέασαν καθοριστικά την προσωπικότητα και τη ζωή του.
Όπως αναφέρθηκε ενώπιον Δικαστηρίου, «ο Ενάγων κρατήθηκε παράνομα και αδίκως στις Κεντρικές Φυλακές, σε πολύ νεαρή ηλικία για περίοδο πέραν των επτά ετών, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώσει τη φοίτηση και τις σπουδές του και να χάσει τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα καλύτερο μέλλον και απώλεσε κάθε προοπτική για επικερδή απασχόληση».
Επίσης, αναφέρθηκε πως «κατά την διάρκεια παραμονής του στις Κεντρικές, εκείνη την περίοδο, δεν υφίστατο πτέρυγα ανηλίκων ή νεαρών παραβατών, με αποτέλεσμα ο Ενάγοντας, σε τόσο νεαρή ηλικία, να συναναστρέφεται και να καταπιέζεται από ενήλικες και μεγαλύτερους του σε ηλικία κατάδικους, γεγονός που του προκάλεσε φοβίες, κατάθλιψη, ψυχολογικά προβλήματα και διαταραχή. Τα συμπτώματα και τα προβλήματα του ξεκίνησαν 2-3 μήνες μετά την αρχική του κράτηση, το 2000, και επιδεινώθηκαν μετά την καταδίκη του και τον εγκλεισμό του στην πτέρυγα των βαρυποινιτών, οι οποίοι και συμπεριφέρονταν βάναυσα και απάνθρωπα. Υποβαλλόταν σε καψόνια των βαρυποινιτών και των ισοβιτών. Ήταν αναγκασμένος να υπηρετεί και να καθαρίζει τους βαρυποινίτες και τα κελιά τους. Πλήρωνε προστασία για να μην πάθει κακό. Ήταν ο νεότερος της πτέρυγας. Όλοι οι ισοβίτες ήταν οι μαστόροι της φυλακής και στην ουσία ήταν ανεξέλεγκτη».
Παράλληλα, διαφώνησε με τη θέση της Δημοκρατίας πως δεν θα πρέπει να καταβληθούν αποζημιώσεις, καθώς δεν αιτήθηκε στο ΕΔΑΔ, παραπέμποντας σε σχετική νομοθεσία, βάσει της οποίας ένας αιτητής που δικαιώνεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχει το δικαίωνα να υποβάλει αίτημα για αποζημιώσεις.
Ωστόσο, το Δικαστήριο τόνισε πως η απόφαση του ΕΔΑΔ ανοίγει το δρόμο για αποζημιώσεις που αφορούν μόνο την παραβίαση του δικαιώματος για δίκαιη δίκη, επιδικάζοντας τελικά το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ.
Επιστολή σε Πρόεδρο
Τόσα χρόνια μετά και παρά την απόφαση του ΕΔΑΔ, στον Πάνοβιτς δεν έχουν καταβληθεί οι αποζημιώσεις από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζει να μην έχει λευκό ποινικό μητρώο.
Είναι για αυτό το λόγο, που ο δικηγόρος του, Αλέξανδρος Κληρίδης, απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, ώστε να παρέμβει για την εφαρμογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου, ενώ επιστολή αποστάλθηκε και στον Γενικό Εισαγγελέα, η οποία κινοποιήθηκε σε Υπουργό Δικαιοσύνης, Επίτροπο Διοικήσεως και Αρχηγό Αστυνομίας.
Στην επιστολή του ο κ. Κληρίδης, αναφέρει πως, «από την ημέρα καταδίκης του και μέχρι σήμερα, και πάρα την ανατρεπτική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ο ίδιος παραμένει να είναι άτομο που δεν έχει λευκό ποινικό μητρώο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εργαστεί στον τομέα που γνωρίζει και επαγγέλλεται, δηλαδή ως επαγγελματίας οδηγός βαρειών οχημάτων».
Την ιδιά ώρα, σημειώνει ο δικηγόρος, πως «αφού έκανε τόσα χρόνια στη φυλακή και όταν απολύθηκε δεν μπορούσε να βρει εργασία, δυστυχώς παράλληλα έτρεχε διάταγμα διατροφής ανήλικων από το Οικογενειακό Δικαστήριο, το οποίο δεν μπορούσε να πληρώσει, με αποτέλεσμα να έχει σήμερα μαζευτεί ένα υπέρογκο ποσό το οποίο σε καμία περίπτωση και αφού υπάρχουν και οι πιο πάνω δυσκολίες δεν μπορεί να πληρωθεί. Συγκεκριμένα το ποσό που εκκρεμεί σήμερα και χρησιμοποιείται ως ένταλμα για σκοπούς φυλάκισης του εν λόγω ατόμου σε περίπτωση που δεν δοθεί αναστολή από το Γενικό Εισαγγελέα είναι €12,582. Εν όψει του πιο πάνω οφειλόμενου ποσού, τον Απρίλη 2023 ο κύριος Πανοβιτς φυλακίστηκε και αποφυλακίστηκε τον Μάιο 2023, αφού υπόγραψε συμφωνία με την μητέρα των παιδιών να πληρώσει το εν λόγω ποσό σε 3 δώσεις, δηλαδή €4.000 Ιουνίου, €4.000 Ιούλη και €4.000 Αύγουστο, η οποία συμφωνία εγκρίθηκε από το Γενικό Εισαγγελέα και δόθηκε αναστολή».
Σύμφωνα με τον κ. Κληρίδη, ο κ. Πανοβιτς υπολόγιζε και ανέμενε να λάβει το ποσό των €7.000 ως αναδρομικές οφειλές από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, πλην όμως η αίτηση του να λάβει αυτό το ποσό απορρίφθηκε λόγω της φυλάκισης του και σήμερα έχει κάνει ξανά αίτηση και την διαδικασία για να διεκδικήσει αυτό το ποσό, ωστόσο χρειάζεται αρκετός χρόνος μέχρι η αίτηση του να εξεταστεί εκ νέου.
«Το οφειλόμενο αυτό ποσό πλέον έχει μετατραπεί ξανά σε ένταλμα φυλάκισης του πελάτη μας λόγω των πιο πάνω πραγματικών καταστάσεων. Σημαντικό να αναφέρουμε ότι το 2017 ο κύριος Πανοβιτς έχει πέτυχει στην αγωγή 3619/09, απόφαση για αποζημίωση από την Κυπριακή Δημοκρατία λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του στη βάσει της πιο πάνω απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το ποσό των €10.000 το οποίο ποσό ακόμα δεν του έχει δοθεί για τον λόγο ότι εκκρεμεί έφεση».
Παράλληλα, αναφέρεται πως «το ποινικό του μητρώο πάρα τις επιστολές και εκκλήσεις των δικηγορών του σε προηγούμενο στάδιο προς το Γενικό Εισαγγελέα για να δοθούν οδηγίες να καθαρίσει, παραμένει «μαυρισμένο» και ο ίδιος έδωσε οδηγίες σε εμάς να υποβάλουμε την σχετική αίτηση που δικαιούται στη βάσει του περί Αποκαταστάσεων Καταδικασθέντων Νομο του 1981 (70/1981) και αυτό θα πράξουμε. Μέχρι τότε όμως, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αμέσων κίνδυνο για εκ νέου φυλάκιση του για τον λόγο ότι δεν μπορεί να πληρώσει την οφειλόμενη και την τρέχουσα διατροφή των ανήλικων παιδιών του ως το διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου. Επίσης έχουμε λάβει οδηγίες να μετάβουμε στο Οικογενειακό Δικαστήριο και να αλλάξουμε το εν λόγω διάταγμα εν όψει της τρομερής αλλαγής των συνθήκων που υπάρχουν».
Στην επιστολή του ο δικηγόρος προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ζητά όπως ληφθεί υπόψη η επιστολή που αποστάλθηκε στον Γενικό Εισαγγελέα, σε μια προσπάθεια να δοθεί αναστολή των ενταλμάτων που εκκρεμούν, «με σκοπό να αποφευχθεί η κατά συρροή φυλάκιση του εν λόγω ατόμου η οποία δεν βοηθά κανένα, επιβαρύνει το σύστημα δικαιοσύνης ενώ το ίδιο το κράτος φαίνεται να έχει ευθύνη για την κατάσταση του εν λόγω ατόμου».
Πηγή: reporter.com.cy
